Η επιδημία της Πανώλης …και λίγη ιστορία

Αυτά τα αποκόμματα (δελτία κίνησης πολιτών ) των φωτογραφιών μας οδήγησαν στη συγγραφή αυτή της σημείωσης που ακολουθεί , ιδιαίτερα επίκαιρης στις ημέρες μας. Πριν εκατό χρόνια .. μια επιδημία χτυπούσε την Καβάλα , την Δράμα την Βόρεια Ελλάδα γενικότερα, ήταν τρομερή αρρώστια της πανώλης. Η πανούκλα , για τον κόσμο , υπήρξε μάστιγα της ανθρωπότητας από την αρχαιότητα. Είναι ίσως το λοιμώδες νόσημα που είχε προκαλέσει τους περισσότερους θανάτους στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το βακτήριο της πανώλης, ανακαλύφθηκε το 1894 από τον Γαλλοελβετό γιατρό Alexandre Yersin (1863-1943). Η κίνηση του πληθυσμού από περιοχή σε περιοχή γίνονταν με ειδικά δελτία που εκδίδονταν από τα Αντιπανολικά συνεργεία που είχαν στηθεί στις εισόδους των πόλεων και των Σταθμών.

Η πανώλη μεταδίδονταν στον άνθρωπο από τον ψύλλο του αρουραίου. Στην περίπτωση πνευμονικής μορφής της νόσου, μπορούσε να μεταδοθεί και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Γενικότερα, η ονομασία «πανώλης» είχε δοθεί στο παρελθόν σε διάφορα λοιμώδη επιδημικά νοσήματα με κοινό χαρακτηριστικό την πρόκληση μεγάλου αριθμού θανάτων.

Ο εξαίρετος Καβαλιώτης Ιστορικός και π. προϊστάμενος των Γενικών Αρχείων του Κράτους - Αρχεία Ν. Καβάλας κ. Κυριάκος Λυκουρίνος έχει γράψει για την πανώλη την εποχή εκείνη:

"Για να αποφευχθεί η εξάπλωση της νόσου δημιουργήθηκε υγειονομικός σταθμός στη διασταύρωση της σιδηροδρομικής γραμμής και της οδού Καβάλας - Δράμας, όπου εξετάζονται και εμβολιάζονται υποχρεωτικά όσοι κινούνται από τη μία πόλη στην άλλη. Παρόμοια συνεργεία στήθηκαν και στους δρόμους προς το Πράβι και το Σαρή Σαμπάν (Χρυσούπολη). Εν τούτοις σε λίγες μέρες εμφανίστηκαν κρούσματα και στη Χρυσούπολη, ενώ στη Θεσσαλονίκη εντοπίστηκε «πανώβλητος δραπετεύσας εκ Καβάλλας».

Οι υπεύθυνοι δε θεωρούσαν ακόμη αναγκαίο τον υποχρεωτικό εμβολιασμό όλων των Καβαλιωτών. Προληπτικά όμως ζήτησαν από την Αθήνα μεγάλη ποσότητα αντιπανωλικού ορού και εμβολίων και διαίρεσαν την πόλη σε τριάντα τμήματα, με ισάριθμους υπεύθυνους γιατρούς, ώστε να πραγματοποιηθεί γενικός εμβολιασμός, όταν χρειαστεί. Την ευθύνη του εμβολιασμού των καπνεργατών την ανέθεσαν στους ιδιοκτήτες των καπναποθηκών. Μέχρι το τέλος Αυγούστου είχαν εμβολιαστεί στην Καβάλα 15.000 άνθρωποι και όλοι οι κάτοικοι του Σαρή Σαμπάν.

Τέλος δημιουργήθηκαν απομονωτήρια για τα ύποπτα κρούσματα και λοιμοκαθαρτήρια στην περιοχή της Καλαμίτσας και έξω από τη Χρυσούπολη, όπου παρέμεναν απομονωμένοι οι ασθενείς μέχρι την αποθεραπεία τους".