Ο Βασιλιάς Παύλος και ο Τζελάλ Μπαγιάρ στην Καβάλα

Ο Βασιλιάς Παύλος και η Βασίλισσα Φρειδερίκη ήρθαν στην Καβάλα στις 2 Δεκεμβρίου 1952, μαζί τους ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ. Ο Τ. Μπαγιάρ, έρχονταν στην περιοχή για να εγκαινιάσει το Μειονοτικό σχολείο στην Κομοτηνή (που αργότερα πήρε το όνομα του). Ταξίδευσαν από τον Πειραιά , μέσω Θεσσαλονίκης, με το καταδρομικό «Έλλη» η ατμάκατος αποβίβασε τους επισκέπτες στο Λιμάνι της πόλης, όπου είχαν συγκεντρωθεί πλήθος Καβαλιωτών. Μεγάλοι στην ηλικία συμπολίτες μας, μαθητές τότε του Δημοτικού, μας διηγήθηκαν την επίσκεψη εκείνη αφού όλα τα σχολεία υποχρεώθηκαν να παρασταθούν στην υποδοχή και στο καλωσόρισμα στην πλατεία. Το καλωσόρισμα έγινε στην Τουρκική γλώσσα και στους επισκέπτες έριχναν άνθη.

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

Είχε προηγηθεί στις 7 Ιουνίου 1952, επίσκεψη του Παύλου και της Φρειδερίκης στην Κωνσταντινούπολη , ως προσκεκλημένοι του τότε Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ. Το αντιτορπιλικό «ΕΛΛΗ» που μετέφερε το βασιλικό ζεύγος από την Αθήνα στη Κωνσταντινούπολη συνοδευόταν και από ένα άλλο πολεμικό πλοίο και όταν έφθασαν στα χωρικά ύδατα της Τουρκίας τους υποδέχθηκαν Τουρκικά πολεμικά πλοία. Οι 124.000 Έλληνες της Κωνσταντινούπολης δέχθηκαν με ενθουσιασμό τους Έλληνες Βασιλείς στην επίσκεψη τους εκείνη που κράτησε τρείς ημέρες .

Οι Έλληνες Βασιλείς, συνοδεία του Τούρκου Προέδρου, περιδιάβηκαν το Πέραν καθώς και κεντρικές συνοικίες µε έντονο Ρωμαίικο στοιχείο και ήταν η πρώτη φορά μετά το 1923 που υπήρξε τέτοιου είδους κινητοποίηση από πλευράς Ομογένειας σε ότι αφορά υψηλό επισκέπτη από την Ελλάδα. Δυστυχώς το «κλίμα» δεν κράτησε για πολύ αφού μόλις τρία μετά συνέβησαν τα Σεπτεμβριανά που ξεκλήρισαν την Ελληνική παρουσία στην Κωνσταντινούπολη.

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η επίσημη επίσκεψη του Προέδρου Τζελάλ Μπαγιάρ στην Ελλάδα άρχισε στις 25 Νοεμβρίου 1952. Η θαλαμηγός του Ατατούρκ «ΣΑΒΑΡΟΝΑ» με την οποία ταξίδευαν ο Πρόεδρος και η Τουρκική ακολουθία του μόλις έφθασαν στα Ελληνικά χωρικά ύδατα τους υποδέχθηκαν Ελληνικά πολεμικά πλοία. Οι επισκέψεις αυτές έδωσαν την ευκαιρία στα πολεμικά πλοία των δυο χωρών να πραγματοποιήσουν φιλικά ταξίδια στο Αιγαίο και να δώσουν μηνύματα ειρήνης στις δυο χώρες.

Ο Τούρκος Πρόεδρος ο οποίος έγινε δεκτός με θερμότητα στο λιμάνι του Πειραιά, και αφού παρέμεινε τρεις μέρες στην Αθήνα στη συνέχεια μαζί με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα ταξιδεύοντας με το αντιτορπιλικό «ΕΛΛΗ» και μέσω της Θεσσαλονίκης και Καβάλας έφθασαν στις 2 Δεκεμβρίου 1952 στη Δυτική Θράκη.

Ο Τζελάλ Μπαγιάρ που ως 3ος Πρωθυπουργός της Τουρκίας είχε περάσει από την Δυτική Θράκη το 1938, τώρα ερχόταν μετά από 14 χρόνια και με την ιδιότητα του 3ου Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας να επισκεφτεί τη Δυτική Θράκη.

Το 1952 οι άνθρωποι της υπαίθρου για πρώτη φορά έβλεπαν μια φάλαγγα από πενήντα αυτοκίνητα της οποίας προηγούνταν ένα πολυτελές αυτοκίνητο που οδηγούσε ο ίδιος ο Βασιλιάς Παύλος.

Οι επίσημοι κατά την διαδρομή τους είχαν θερμή υποδοχή στα χωριά της Καβάλα αλλά και στην Ξάνθη όπως και στη Κομοτηνή. Στην αυλή του σχολείου Ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και ο Πρόεδρος του Εράνου του Βασιλιά Παύλου και της Βασίλισσας Φρειδερίκης έβγαλαν λόγο στα γαλλικά τονίζοντας τη σημασία που έχει το σχολείο στη Ελληνο - Τουρκική φιλία. Στη συνέχεια Ο Βασιλιάς έδωσε το «ψαλίδι» των εγκαινίων στον Τούρκο Πρόεδρο, ο οποίος έκοψε τη κορδέλα και στη συνέχεια ξεναγήθηκε στο κτήριο του σχολείου. Η ιστορική επίσκεψη τελείωσε το βράδυ της 2ας Δεκεμβρίου 1952 με την αναχώρηση των Επισήμων από το λιμάνι της Καβάλας, αφού πρώτα είχε μεταδώσει στις δύο άκρες του Αιγαίου το μήνυμα της ειρήνης.

Ο ΤΖΕΛΑΛ ΜΠΑΓΙΑΡ

Ο Τζελάλ Μπαγιάρ το 1937 διαδέχθηκε τον Ινονού ως αναπληρωτής πρωθυπουργός και αργότερα ως οριστικός. Το 1938, μετά τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ ο Ινονού ανέλαβε Πρόεδρος Δημοκρατίας και ο Μπαγιάρ ανέλαβε τον σχηματισμό νέας Κυβέρνησης με την οποία και κυβέρνησε την Χώρα μέχρι το 1939. Από τότε διατήρησε μόνο την βουλευτική του ιδιότητα μέχρι το 1945, οπότε και τέθηκε επικεφαλής τεσσάρων βουλευτών που υπέγραψαν δήλωση η οποία και υπήρξε η απαρχή της δημοκρατικής κίνησης από την οποία και οδηγήθηκε η Τουρκία στις εκλογές, στις 14 Μαΐου του 1950.

Στις εκλογές εκείνες του 1950 το Δημοκρατικό Κόμμα υπερίσχυσε με συντριπτική πλειοψηφία και ο Τζελάλ Μπαγιάρ εκλέχθηκε Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας αναθέτοντας την Πρωθυπουργία στον Αντνάν Μεντερές. Την θέση του Προέδρου Δημοκρατίας διατήρησε μέχρι το 1960. Καταδικάστηκε σε θάνατο το 1961, αλλά η ποινή του μετατράπηκε εξαιτίας της ηλικίας του. Αφέθηκε ελεύθερος με τη γενική αμνηστία του 1966. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη, σε ηλικία 103 ετών, το 1986.