Ονομασίες και «χρώματα» της πόλης..

Στην Καβάλα την πόλη της ..καρδιάς μας

Η πόλη της Καβάλας αποτελεί ένα μωσαϊκό ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Το Κάστρο της πόλης και η παλιά συνοικία της Παναγίας πάνω στο βράχο δεσπόζει τόσο στη στεριά λόγω της γεωγραφικής της θέσης, όσο και στη θάλασσα που αιώνες τώρα την κοιτά αγέρωχα. Το Δημαρχείο, τα καπνομάγαζα που για αιώνες έδιναν οικονομική πνοή στην πόλη, τα παλιά νεοκλασικά, οι συνοικίες "πεντακόσια" και τα "χίλια" οι παλιοί συνοικισμοί . Οι εργατικές κατοικίες . Σημεία ιστορίας βρίσκονται σκορπισμένα ανάμεσα στην σύγχρονη πόλη και περιμένουν καρτερικά τον επισκέπτη για να τα ανακαλύψει. Η ιστορική αυτή ψηφίδα αναφέρεται σε σημεία της πόλης παρουσιάζοντας και διάφορα ιστορικά στοιχεία αλλά και τα ονόματα διαφόρων περιοχών.

Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ

Στις 21 Δεκεμβρίου 1946 υπογράφηκε ο οργανισμός για τη λειτουργία της σχολής μηχανικών Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ. Τα εγκαίνια της σχολής έγιναν στις 28 Ιανουαρίου 1947. Διευθυντής της σχολής είναι ο καπνένπορος Γ. Λαγάς. Οι εγγραφές είχαν γίνει από 1-15 Ιανουαρίου 1947 και έναρξη μαθημάτων έγινε τον Μάρτιο. Η Διοικούσα Επιτροπή αποτελούνταν από τους : Πρόεδρο Παπαδόπουλο (βουλευτή) Αντιπρόεδρος Κατσαϊτη, Γ. Γραμματέας: Σωτηριάδης, (δικηγόρος) Ταμίας: Μάρκογλου, Μέλος: Γκουτζαμάνης Δημ.

"ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ"

«Παπαστράτος» ήταν η ονομασία του καπνεργοστασίου που βρίσκονταν στην σημερινή οδό Ε. Βενιζέλου, στο χώρο όπου υπάρχει σήμερα η Εθνική τράπεζα. Στη περιοχή της Δεξαμενής υπήρχε η τοποθεσία «Βρυσάκι». Ήταν μια βρύση από όπου όλη περιοχή ήθελε να πάρει νερό αφού το θεωρούσαν ιδιαίτερα καλό και εύγευστο. Οι μάνες έστελναν τα παιδιά τους με τις στάμνες να πάρουν νερό. Το «Βρυσάκι» υπάρχει και σήμερα στη πυλωτή πολυκατοικίας πλησίον της οδού Γαληνού.

Στη συνοικία της Δεξαμενής συναντάμε, επί της οδού 7ης Μεραρχίας και τα πλυντήρια «Τσακατάρα» τα οποία λειτουργούσαν αρκετά χρόνια εκεί. Στην οδό Υψηλάντους με Κωνσταντινουπόλεως υπήρχε ένας ανοιχτός επίπεδος χώρος όπου οι καπνέμποροι της εποχής είχαν δημιουργήσει ένα υποτυπώδες γήπεδο τένις. Οι περίοικοι αποκαλούσαν την περιοχή «το τένις» ενώ τα μικρά παιδιά της συνοικίας έτρεχαν και μάζευαν τις μπάλες των «αθλουμένων» παίρνοντας, από αυτούς, ένα συμβολικό χαρτζιλίκι.

Την ονομασία «Γέφυρα» την συναντάμε σε δυο περιοχές - χαρακτηρίζοντας μάλιστα και στάσεις αστικών λεωφορείων- στη γειτονιά του «Γκιρτζη» κοντά στο δημοτικό σχολείο όπου ήταν μια ξύλινη γέφυρα , πάνω από χείμαρρο που υπήρχε εκεί. «Γέφυρα» είχαμε και στη περιοχή της σημερινής στρατιωτικής λέσχης όπου και εκεί το έδαφος και το τρεχούμενο νερό ανάγκαζε την κατασκευή γέφυρας.

Η ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Στα παλιά χρόνια.., άρχιζε από τα βαθιά χαράματα η κίνηση στην αγορά της Καβάλας. Οι χανιτζήδες στα χάνια ετοίμαζαν τον πατσά, τη φασολάδα ή τον τραχανά για τους πρωινούς ταξιδιώτες. Οι σιδεράδες στον Άγιο Γιώργη είχαν βάλει μπρος τα φυσερά τους κι ακούγονταν από τα γύρω να σφυρηλατούν ρυθμικά στο αμόνι τους τα ηνία, τις σκεπαρνιές, τα τσεκούρια και τις σιδεριές. Στους στάβλους πετάλωναν ή ετοίμαζαν τ' άλογα και τις άμαξες για τα ταξίδια. Οι φουρναραίοι είχαν κιόλας ξεφουρνίσει πριν φέξει το ψωμί ενώ σε λίγο, με την ανατολή του ήλιου, οι ραφτάδες, οι τσαγκαράδες, οι μαραγκοί κι οι βαρελάδες κι οι άλλοι μαγαζάτορες, άνοιγαν τα μαγαζιά τους. Όσοι συνήθιζαν να σηκώνονται νωρίς, κυρίως οι καπνεργάτες, άρχιζαν να ξεπροβάλλουν από τα σοκάκια και τις γωνιές..

ΤΑ ΧΑΝΙΑ..

Χανιτζήδες ονομάζονταν οι ιδιοκτήτες πανδοχείων που ονομάζονταν "χάνια" (από την περσική λέξη "χαν" που σημαίνει ξενώνας). Τα χάνια εξυπηρετούσαν τους ταξιδιώτες, παρέχοντας στέγη στους ίδιους και στα ζώα τους. Όλα είχαν αυλή όπου άραζαν οι αραμπάδες, στάβλους για την παραμονή των ζώων, καθώς και δωμάτια για την διανυκτέρευση των ταξιδιωτών. Παράλληλα διέθεταν χώρους για τις συναθροίσεις και τις αγοραπωλησίες.

Στην Καβάλα συναντάμε Χάνια στις οδούς Γαλλικής και Ελληνικής Δημοκρατίας το ένα ονομάζονταν του «Εξηνταβελόνη». Στους χώρους αυτούς έμεναν οι κάτοικοι χωριών που έρχονταν με τα ζώα τους στην πόλη για διάφορες δουλειές.

Χάνι ήταν και του «Γικινίδη» πάνω από τα σφαγεία εκεί εσταβλίζονταν και τα ζώα της Δημαρχίας (γαιδουράκια που με κάσες τετράγωνες μετέφεραν σκουπίδια από τις γειτονιές).

Η ΚΑΒΑΛΑ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ

Το ίδρυμα πολιτισμού Art Barjeel βρίσκεται στο Καΐρο της Αιγύπτου ένα από τα έργα του είναι και πίνακας ζωγραφικής που απεικονίζει το σπίτι του Μοχάμεντ Αλί στην Καβάλα. Έργο του μεγάλου ζωγράφου της Αιγύπτου Mohammed Naghi

Το έργο έχει τίτλο «Η γενέτειρα του πρώτου σύγχρονου άρχοντα της Αιγύπτου, του Μοχάμεντ Αλί».

Το έργο έγινε από τον καλλιτέχνη το 1934 όταν επισκέφθηκε ο ίδιος την Καβάλα. Την χρονιά εκείνη τοποθετήθηκε και το άγαλμα του Μοχάμεντ Αλί στην Καβάλα . Ο Mohammed Naghi ήρθε ως μέλος διπλωματικής αποστολής ώστε να φροντίσει την αιγυπτιακή κρατική περιουσία στην πόλη μας.

Ο καλλιτέχνης έχει επιλέξει μια χαμηλή προοπτική στο επίπεδο των ματιών που υπερβάλλει το ύψος του κτιρίου και τους ξεχωριστούς του ορόφους.

Ο Mohammed Naghi ήταν από Αλεξάνδρεια όπου έμαθε εκεί να ζωγραφίζει. Έζησε στη Γαλλία και σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στη Φλωρεντία κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμο. Μετά τον πόλεμο, επισκέφθηκε τον Claude Monet στο Giverny, και είναι της τέχνης του ιμπρεσιονισμού.

Διετέλεσε διευθυντής της Αιγυπτιακής Ακαδημίας της Ρώμης από το 1947 έως το 1950 και αργότερα ο διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Κάιρο.

ΟΙ ΚΑΡΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ

Εικόνες από την πανέμορφη Καβάλα, την πόλη με τις περισσότερες φωτογραφίες . Ίσως αντικείμενο έρευνας από τους μελετητές της ιστορίας θα είναι σε πόσα καρτ -ποστάλ απεικονίζεται η πόλη.

Οι κάρτες ήταν το χαρακτηριστικό της επικοινωνίας των ανθρώπων . Αποτύπωναν τα συναισθήματά τους, τις ευχές τους, αλλά και προσδιόριζαν τους τόπους που επισκέπτονταν . Ήταν το ..καλύτερο δώρο .

Μια κάρτα από τον τόπο σου, μια κάρτα για να με θυμάσαι που είμαι.. Η Καβάλα και τα σημεία της βρίσκονται σε εκατοντάδες απεικονίσεις που εκτυπώθηκαν σε ..εκατομμύρια κάρτες.